WikiLeaks is een onafhankelijke, non-profit online media organisatie die inzendingen publiceert van anders niet beschikbare documenten van anonieme bronnen. De website WikiLeaks werd in 2006 gelanceerd door de Sunshine Press. Binnen een jaar na de lancering claimde de site een database die was gegroeid tot meer dan 1,2 miljoen documenten.
In het zelfverklaarde mandaat van de organisatie staat: "Onze primaire interesses zijn onderdrukkende regimes in Azië, het voormalige Sovjetblok, Afrika ten zuiden van de Sahara en het Midden-Oosten, maar we verwachten ook van dienst te kunnen zijn aan diegenen in het westen die onethisch gedrag in hun eigen regeringen en bedrijven aan het licht willen brengen."
WikiLeaks heeft onder meer de volgende documenten vrijgegeven:
- Afghan War Diary, gepubliceerd in juli 2010, met 76.900 niet eerder beschikbare documenten.
- Iraq War Logs, gepubliceerd in oktober 2010 in samenwerking met commerciële nieuwsmedia, met meer dan 400.000 documenten.
- Kenya: The Cry of Blood - Extra Judicial Killings and Disappearances, een rapport over politiemoorden in Kenia, waarvoor de organisatie in 2008 een prijs ontving van Amnesty International.
- Video van een helikopteraanval in 2007, waarbij journalisten van Reuters en Iraakse burgers werden gedood door Amerikaanse troepen.
- De verzamelde geheime 'bijbels' van Scientology, die organisatorische details en praktijken van de controversiële religie bevatte.
- Screenshots van het e-mailaccount van Sarah Palin.
- Ledenlijsten van de extreem-rechtse British National Party, inclusief namen, adressen en beroepen.
WikiLeaks was oorspronkelijk een echte wiki, waarbij elke gebruiker inhoud kon toevoegen of bewerken, maar de site volgt nu een traditioneler publicatiemodel. De site accepteert inzendingen van "beperkt of gecensureerd materiaal van politieke, ethische, diplomatieke of historische betekenis". Inzendingen worden doorgelicht door een groep WikiLeaks medewerkers en vrijwilligers van de reguliere nieuwsmedia. Een schrijver van WikiLeaks maakt kopij voor de site en linkt naar het ingezonden document. De identiteit van de bron wordt beschermd.
Voorstanders van WikiLeaks prijzen de organisatie onder meer om haar bevordering van vrije meningsuiting, transparantie en open informatie. Critici van WikiLeaks beweren onder meer dat documenten illegaal kunnen zijn verkregen en ook zonder adequate factchecking kunnen zijn gepubliceerd.
Julian Assange, een internetactivist en hacker, is de woordvoerder van WikiLeak. De publieke opinie over Assange is, net als die over de organisatie zelf, verdeeld.
Lees meer:
Een artikel in BBC News over WikiLeaks: Welkom in een nieuw tijdperk van klokkenluiden.
Op TED.com legt Julian Assange uit waarom de wereld WikiLeaks nodig heeft.
Declan McCullagh doet verslag van de kritiek op WikiLeaks.
The Telegraph zet WikiLeaks 10 grootste verhalen op een rij.
Carl Brooks meldt dat 'Amazon says WikiLeaks violated policy, not politics.'
Een mirrorsite van lekken is hier beschikbaar.