Een visgraatdiagram is een visualisatiehulpmiddel om de mogelijke oorzaken van een probleem te categoriseren. Dit hulpmiddel wordt gebruikt om de hoofdoorzaken van een probleem te identificeren. Typisch gebruikt voor root cause analyse, een visgraatdiagram combineert de praktijk van brainstormen met een soort van mindmap sjabloon. Het moet efficiënt zijn als een test case techniek om oorzaak en gevolg te bepalen.
Een visgraatdiagram is nuttig in productontwikkeling en probleemoplossing processen, meestal gebruikt om een gesprek rond een probleem te focussen. Nadat de groep alle mogelijke oorzaken voor een probleem heeft gebrainstormd, helpt de facilitator de groep om de mogelijke oorzaken te rangschikken naar hun niveau van belangrijkheid en een hiërarchie te schetsen. De naam komt van het ontwerp van het diagram, dat lijkt op het skelet van een vis. Visgraat diagrammen worden meestal gewerkt van rechts naar links, met elke grote "bot" van de vis vertakkingen naar kleinere botten, die elk meer detail bevatten.
Dr. Kaoru Ishikawa, een Japanse kwaliteitscontrole expert, wordt gecrediteerd voor het uitvinden van de visgraat diagram om werknemers te helpen oplossingen te vermijden die slechts de symptomen van een veel groter probleem aanpakken. Visgraat diagrammen worden beschouwd als een van de zeven basis kwaliteitsinstrumenten en worden gebruikt in de "analyseer" fase van Six Sigma's DMAIC (definieer, meet, analyseer, verbeter, controleer) aanpak voor het oplossen van problemen.
Visgraatdiagrammen worden ook wel oorzaak en gevolg diagrammen genoemd, of Ishikawa diagrammen.
Hoe maak je een visgraatdiagram
Visgraatdiagrammen worden meestal gemaakt tijdens een teamvergadering en getekend op een flip-over of whiteboard. Zodra een probleem is geïdentificeerd dat verder moet worden bestudeerd, kunnen teams de volgende stappen nemen om het diagram te maken:
- De kop van de vis wordt gemaakt door het probleem in een verklaring op te sommen en er een kader omheen te tekenen. Vervolgens wordt een horizontale pijl over de pagina getekend met een pijl die naar de kop wijst. Dit fungeert als de ruggengraat van de vis.
- Daarna worden minstens vier overkoepelende "oorzaken" geïdentificeerd die zouden kunnen bijdragen aan het probleem. Enkele algemene categorieën om mee te beginnen zijn methoden, vaardigheden, apparatuur, mensen, materialen, omgeving of metingen. Deze oorzaken worden vervolgens met pijlen van de ruggengraat afgetekend en vormen zo de eerste graten van de vis.
- Voor elke overkoepelende oorzaak moeten de teamleden brainstormen over alle ondersteunende informatie die eraan kan bijdragen. Dit impliceert typisch een soort van vraagmethodes, zoals de 5 Waarom's of de 4P's (Beleid, Procedures, Mensen en Installatie) om het gesprek gefocust te houden. Deze bijdragende factoren worden opgeschreven om hun overeenkomstige oorzaak af te splitsen.
- Dit proces van het afsplitsen van elke oorzaak wordt voortgezet totdat de hoofdoorzaken van het probleem zijn geïdentificeerd. Het team analyseert vervolgens het diagram totdat overeenstemming is bereikt over de uitkomst en de volgende stappen.
Voorbeeld van een visgraatdiagram
De volgende afbeelding is een voorbeeld van een visgraatdiagram met het probleem "Website viel uit". Twee van de overkoepelende oorzaken zijn geïdentificeerd als "Kan geen verbinding maken met server" en "DNS lookup probleem," met verdere bijdragende factoren die zich vertakken.
Megan Wilcox
Example of a fishbone diagram
When to use a fishbone diagram
A few reasons a team might want to consider using a fishbone diagram are:
- To identify the possible causes of a problem.
- To help develop a product that addresses issues within current market offerings.
- To reveal bottlenecks or areas of weakness in a business process.
- To avoid reoccurring issues or employee burnout.
- To ensure that any corrective actions put into place will resolve the issue.