Een staafdiagram is een picturale weergave van statistische gegevens waarin de onafhankelijke variabele slechts bepaalde discrete waarden kan bereiken. De afhankelijke variabele kan discreet of continu zijn. De meest voorkomende vorm van een staafdiagram is het verticale staafdiagram, ook wel kolomgrafiek genoemd.
In een verticaal staafdiagram worden de waarden van de onafhankelijke variabele langs een horizontale as van links naar rechts uitgezet. De functiewaarden worden weergegeven als gearceerde of gekleurde verticale staven van gelijke dikte die zich vanaf de horizontale as naar boven uitstrekken tot verschillende hoogten. In een horizontaal staafdiagram wordt de onafhankelijke variabele langs een verticale as van beneden naar boven uitgezet. De waarden van de functie worden weergegeven als gearceerde of gekleurde horizontale balken van gelijke dikte die zich naar rechts uitstrekken, met hun linkeruiteinden verticaal uitgelijnd.
Zie afbeelding
De illustratie is een verticaal staafdiagram dat de resultaten weergeeft van een test die aan een hypothetische klas leerlingen is gegeven. Elk lettercijfer (A tot en met F) wordt aangegeven door een grijze verticale balk van een bepaalde hoogte. Het totaal van de percentages is gelijk aan 100. (Als het totaal niet 100% zou zijn, zou de nauwkeurigheid van de grafiek of de ondersteunende gegevens verdacht zijn!) Het percentage leerlingen dat een bepaald cijfer krijgt, is recht evenredig met de hoogte van de staaf die dat cijfer weergeeft.
In een gespecialiseerd type verticaal staafdiagram, een Paretodiagram genaamd, worden de waarden van de afhankelijke variabele van links naar rechts in afnemende volgorde van relatieve frequentie uitgezet. Een ander type staafdiagram, histogram genaamd, gebruikt rechthoeken om de frequentie van gegevensitems in opeenvolgende numerieke intervallen van gelijke grootte weer te geven. Andere typen staafdiagrammen maken het mogelijk meerdere bereiken van de afhankelijke variabele, meerdere onafhankelijke variabelen, positieve/negatieve variabelen en variabelen van meerdere categorieën uit te zetten.