Specifiek volume is een eigenschap van materialen, gedefinieerd als het aantal kubieke meters dat een kilogram van een bepaalde stof inneemt. De standaardeenheid is de kubieke meter per kilogram (m 3 /kg of m 3 - kg -1 ).
Soms wordt het specifieke volume uitgedrukt in het aantal kubieke centimeters dat een gram van een stof inneemt. In dat geval is de eenheid het aantal kubieke centimeter per gram (cm 3 /g of cm 3 - g -1 ). Om m 3 /kg om te rekenen naar cm 3 /g, vermenigvuldigt men met 1000; omgekeerd vermenigvuldigt men met 0,001.
Specifiek volume is omgekeerd evenredig met de dichtheid . Als de dichtheid van een stof verdubbelt, wordt het soortelijk volume, uitgedrukt in dezelfde basiseenheden, gehalveerd. Daalt de dichtheid tot 1/10 van haar vroegere waarde, dan neemt het soortelijk volume, uitgedrukt in dezelfde basiseenheden, toe met een factor 10.
Stel je een luchtdichte kamer voor met een variabel volume, die een bepaald aantal atomen zuurstofgas bevat. Beschouw de volgende vier voorbeelden:
- Als de kamer kleiner wordt gemaakt zonder gas in of uit te laten, neemt de dichtheid toe en het soortelijk volume af
- Als de kamer groter wordt zonder gas in of uit te laten, neemt de dichtheid af en het soortelijk volume toe
- Als de grootte van de kamer constant blijft en er nieuwe atomen gas worden ingespoten, neemt de dichtheid toe en het soortelijk volume af
- Als de grootte van de kamer constant blijft en er worden enkele atomen verwijderd, neemt de dichtheid af en het soortelijk volume toe
Zie ook dichtheid , kilogram , meter kubieke meter , volume , en SI (Internationaal Stelsel van Eenheden).