Collaboratieve consumptie is een nieuwe benadering van de toegang van consumenten tot goederen en diensten op basis van een interdependent peer-to-peer model.
De culturele verschuiving in collaboratieve consumptie is van een consument kapitalistische economie gebaseerd op actieve producenten, verkopers en aanbieders aan de ene kant en passieve consumenten aan de andere kant.Het samenwerkingsmodel is er een waarin consumenten veel vaker ook producenten of aanbieders zijn, zij het op kleine schaal, en individuen samenwerken om in de behoeften van een bepaalde gemeenschap te voorzien. De nadruk ligt op individuele empowerment en efficiënt gebruik en distributie van middelen in plaats van op privébezit.
Elementen van het samenwerkingsmodel zijn ruilhandel, delen, schenken, uitlenen en leasen of huren. Hier volgen enkele voorbeelden:
De sharing economy is een systeem dat is gebaseerd op de mogelijkheid en wellicht de voorkeur van individuen om goederen te huren of te lenen in plaats van te kopen en te bezitten. Voorbeelden zijn Uber, een op een app gebaseerd systeem dat mensen in staat stelt een chauffeursdienst aan te bieden met hun eigen auto's, en Airbnb, dat mensen in staat stelt hun huizen of kamers te verhuren aan reizigers.
In een ruilhandelsysteem worden diensten en goederen verhandeld tegen overeengekomen prijzen. Een dergelijk systeem vereist een wederzijds samenvallen van wensen tussen handelaren. In een voldoende groot systeem kunnen echter handelaren worden gevonden die in de meeste behoeften kunnen voorzien.
In een gifteconomie worden diensten of goederen gegeven zonder dat er een overeenkomst is over een passende betaling of ruil die in ruil daarvoor moet worden gedaan. Hoewel geschenken misschien niet direct worden beantwoord, kan grootschalige participatie leiden tot een systeem waarin mensen geven naar vermogen en ontvangen naar behoefte.
Zie de Ted Talk van Rachel Botsman, "The Case for Collaborative Consumption."