Cognitieve architectuur is de theorie over de structuren van de menselijke geest en hoe deze samenwerken om intelligent gedrag in elke complexe omgeving te sturen.Een doel van cognitieve architectuur is om het onderzoek van de cognitieve psychologie te gebruiken om een compleet computermodel van cognitie te maken.
Als een blauwdruk voor intelligente agenten streeft cognitieve architectuur naar kunstmatige computationele systeemprocessen die zich gedragen als natuurlijke cognitieve systemen, of mensen. De theorie richt zich op het combineren van cognitiewetenschap en kunstmatige intelligentie (AI).
In 1960 creëerde Ed Feigenbaum een van de eerste mogelijke modellen voor cognitieve architectuur, Elementary Perceiver and Memorizer (EPAM), en probeerde vanuit dat model te begrijpen hoe een aantal fundamentele aspecten van het menselijk verstand werken.Herbert A. Simon, Feigenbaums leraar en grondlegger op het gebied van AI, erkende dat het werk van zijn student een mogelijk model voor een cognitieve architectuur had opgeleverd.
Succesvolle cognitieve architectuurmodellen omvatten:
- Active Control of Thought-Rational (ACT-R) werd ontwikkeld aan de Carnegie Mellon University door John Robert Anderson. ACT-R probeert te bestuderen hoe de hersenen zich organiseren in enkelvoudige verwerkingsmodules om cognitieve functies terug te brengen tot de meest basale operaties die cognitie mogelijk maken.
- Learning Intelligent Distribution Agent (LIDA) is gemaakt door Stan Franklin en collega's aan de Universiteit van Memphis. De architectuur is opgezet als een geïntegreerd model dat probeert de menselijke cognitie breed te modelleren, van perceptie en actie tot redeneren op hoog niveau.
- Soar is ontwikkeld door John Laird, Allen Newell en Paul Rosenbloom aan Carnegie Mellon University en is afgeleid van ACT-R en LIDA.Het doel van het model was om gegeneraliseerde intelligente agenten te ontwikkelen voor een reeks taken, die tevens fungeerden als bouwstenen om de menselijke cognitieve capaciteit na te bootsen.
Met de groeiende populariteit van AI en machine learning technologieën, zal onderzoek naar cognitieve architectuur de theorie en haar huidige en potentiële toepassingen alleen maar verder verfijnen.